Γιατί πρέπει να εντάξεις το σύκο στη διατροφή σου

Ένα ακόμα ιδιαίτερα αγαπητό φρούτο, άρρηκτα συνδεδεμένο με το καλοκαίρι, την ξεγνοιασιά των διακοπών και την ανέμελη ζωή στο χωριό. Το σύκο είναι φρέσκο, ζουμερό, υγιεινό και ικανό να δώσει νέα γεύση σε μία τεράστια ποικιλία συνταγών. Τα καλά νέα: το σύκο και τα αμέτρητα οφέλη που αυτό προσφέρει για την υγεία, δεν παύουν να εξυμνούνται από τους διαιτολόγους και διατροφολόγους ανά τον κόσμο, που μας καλούν να το εντάξουμε άμεσα στη διατροφή μας. Τα κακά νέα: δυστυχώς, δεν μπορούμε να το απολαμβάνουμε καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, καθώς έχει εποχικότητα τα τέλη καλοκαιριού με τις αρχές φθινοπώρου. Τα καλύτερα πράγματα στη ζωή, όμως, συνήθως δε βρίσκονται σε αφθονιά.

Για αυτόν ακριβώς το λόγο, πρέπει να νιώθουμε ευγνώμονες που τα σύκα υπάρχουν στη ζωή μας και μας χαρίζουν απλόχερα γευστική απόλαυση και ευεργετικές ιδιότητες, έστω και για ένα διάστημα που αντιστοιχεί περίπου στο 1/10 του έτους. Πάμε, λοιπόν, να δούμε μερικές -διατροφικές και μη- πληροφορίες για έναν από τους πλέον εύγευστους και δημοφιλείς καρπούς της θερινής περιόδου, που δεν είναι άλλος από το αγαπημένο μας σύκο!

Για την ιστορία

Ας ξεκινήσουμε με μια σειρά από ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το σύκο και την ιστορία του. Σύμφωνα, λοιπόν, με την εξιστόρηση της Παλαιάς Διαθήκης, οι πρωτόπλαστοι Αδάμ και Εύα κάλυπταν τα γυμνά σώματά τους με φύλλα συκής. Λέγεται, επίσης, πως το σύκο ήταν το αγαπημένο φρούτο της ξακουστής βασίλισσας της Αιγύπτου, Κλεοπάτρας. Τραγική ειρωνεία, δεδομένου ότι το φίδι που τη δάγκωσε και δηλητηρίασε, με αποτέλεσμα το θάνατό της, βρισκόταν μέσα σε ένα καλάθι με σύκα. Όσον αφορά στην Αρχαία Ελλάδα, όπου το σύκο είχε περίοπτη θέση στην καθημερινή διατροφή, καθόλου τυχαίο δεν είναι πως θεωρούταν ένας από τους πολυτιμότερους καρπούς, ο τρίτος σε σπουδαιότητα, για την ακρίβεια, μετά την ελιά και το σταφύλι! Σύμφωνα με μία εκδοχή της ιστορίας, καθώς η κλοπή σύκων ήταν σύνηθες φαινόμενο στην Αρχαία Ελλάδα, όσοι φανέρωναν τους κλέφτες σύκων, χαρακτηρίζονταν ως συκοφάντες. Επειδή, λοιπόν, οι… καλοθελητές αυτοί άρχισαν να καταδίδουν ακόμα και αθώα άτομα, πιθανώς για λόγους εκδίκησης, η έννοια της λέξης αυτής έφτασε να έχει τη σημερινή της σημασία!

Το σύκο ανά τον κόσμο

Ως Έλληνες, έχουμε συνηθίσει να αδημονούμε για την έλευση των πρώτων σύκων, που συνήθως καταφτάνουν προς το τέλος του καλοκαιριού. Όσοι από εμάς είμαστε πιο τυχεροί από τους υπόλοιπους, έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε φρέσκα και ζουμερά σύκα από το χωριό ή την εξοχική μας κατοικία, τα οποία διακρίνονται από μία ιδιαίτερα πλούσια γεύση, χάρη στην έλλειψη φυτοφαρμάκων, συντηρητικών και χημικών λιπασμάτων. Δεν είναι μυστικό, άλλωστε, ότι ο καρπός από ανεξάρτητους καλλιεργητές είναι πάντα πιο γευστικός από εκείνον της μαζικής παραγωγής. Σε ποιες άλλες περιοχές της Γης, όμως, ευδοκιμεί το σύκο; Έχοντας, πιθανότατα, τις ρίζες του στην Αίγυπτο, το σύκο τείνει να ευνοείται από το εύκρατο και θερμό κλίμα. Κάπως έτσι, σήμερα μετρά γύρω στις 600 παραλλαγές ανά τον κόσμο, ξεκινώντας από τα ενδημικά ήδη σε περιοχές όπως η Μεσόγειος, αλλά και η Νοτιοδυτική Ασία, και καταλήγοντας σε διάφορα εδάφη της Αμερικής, με τη βοήθεια των Ευρωπαίων κατακτητών, την περίοδο της αποικιοκρατίας.

Τα οφέλη του σύκου για την υγεία

Πέραν της χαρακτηριστικής -και, αν θέλεις τη γνώμη μου, φανταστικής- γεύσης του, το σύκο προσφέρει πολλαπλά οφέλη για την υγεία. Μιας και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες και πρεβιοτικά, η κατανάλωση του σύκου βοηθά στην ομαλή λειτουργία του πεπτικού και γαστρεντερικού συστήματος, ανακουφίζοντας, παράλληλα, από προβλήματα όπως η δυσκοιλιότητα και το φούσκωμα. Μετά το πορτοκάλι, το σύκο είναι το φρούτο με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε ασβέστιο. Για την ακρίβεια, το ποσοστό του ασβεστίου που βρίσκεται σε μισή κούπα σύκα ισοδυναμεί με το εκείνο μισής κούπας γάλατος! Η υψηλή του περιεκτικότητα σε φυλλικό οξύ, σίδηρο και φώσφορο, το καθιστά ιδανική επιλογή για άτομα που πάσχουν από αναιμία, καθώς και για γυναίκες στην έμμηνο ρύση. Μία ακόμα σπουδαία λειτουργία του σύκου είναι εκείνη της καρδιαγγειακής ενδυνάμωσης, καθώς το προλαμβάνει σε αξιοσημείωτο βαθμό τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων. Λόγω των σημαντικών αντιοξειδωτικών του ιδιοτήτων, τέλος, το σύκο φαίνεται να παρουσιάζει ευεργετικά αποτελέσματα για το δέρμα, ενισχύοντας τη φυσική του λάμψη και αποτρέποντας, σε κάποιο βαθμό, την πρόωρη γήρανση.

Έξυπνες καθημερινές συνταγές με σύκο

Θα μπορούσα να αναλύσω για πολύ ακόμα τα οφέλη του σύκου – αλλά ας μείνουμε, για αρχή, στα βασικά. Όπως ήδη αναφέραμε, το φρέσκο σύκο μπορεί να καταναλωθεί στη φρέσκια του μορφή, στην περίοδο από το τέλος του καλοκαιριού έως τις αρχές του φθινοπώρου. Η γεμάτη φρεσκάδα γεύση και η χαρακτηριστική του υφή, προσδίδουν ευχάριστες νότες σε καθημερινές συνταγές όπως ένα μπολ με φρούτα, ένα υγιεινό smoothie για να ξεκινήσεις τη μέρα σου ή για να αναπληρώσεις τα θρεπτικά συστατικά που έχασες μετά τη γυμναστική. Το σύκο μπορεί να πρωταγωνιστήσει και σε πιο ιδιαίτερες συνταγές, όπως είναι μία ασυνήθιστη καλοκαιρινή σαλάτα, ακόμα και μία πίτσα (κι όμως, το δοκίμασα και εξεπλάγην!). Λίγοι γνωρίζουν πως το σύκο “δένει” υπέροχα με διάφορα ξινά τυριά, μετατρέποντας τη συνταγή σε μία πρωτόγνωρη γευστική πανδαισία. Ο συνδυασμός του σύκου με φέτα και μέλι, παραδείγματος χάρη, φαντάζει σαν αμβροσία, και σίγουρα θα σε αφήσει άναυδο!

Τι πρέπει να προσέξεις σχετικά με το σύκο

Και αν είσαι από αυτούς που θέλουν να τρώνε σύκα το φθινόπωρο και το χειμώνα, υπάρχει λύση! Το σύκο στην αποξηραμένη του μορφή και η μαρμελάδα με γεύση σύκο μπορεί να μη συγκρίνονται με το φρέσκο σύκο από το χωριό ή το μανάβικο της γειτονιάς σου, είναι, όμως, μία μικρή παρηγοριά που θα… γλυκάνει την αναμονή της επόμενης εποχής του σύκου! Ιδίως αν παρακολουθείς κάποιο πρόγραμμα δια ζώσης ή online δίαιτας, όμως, πρέπει να φροντίζεις έτσι ώστε η κατανάλωσή τους να πραγματοποιείται με σύνεση και με μέτρο, καθώς και οι δύο παραπάνω εκδοχές σύκου έχουν υψηλή περιεκτικότητα τόσο σε σάκχαρα, όσο και σε θερμίδες. Ορισμένες ακόμη περιπτώσεις κατά τις οποίες οφείλεις να δείχνεις ιδιαίτερη προσοχή ως προς την κατανάλωση του σύκου σε οποιαδήποτε μορφή αυτό συναντάται, είναι όταν έχεις σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), όταν αντιμετωπίζεις προβλήματα στη χοληδόχο κύστη, καθώς και όταν πάσχεις από οποιαδήποτε ασθένεια των νεφρών. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, ενδείκνυται ο περιορισμός ή ακόμα και η αποφυγή της κατανάλωσης σύκου και η αυστηρή τήρηση του προγράμματος δια ζώσης ή online δίαιτας, με την έγκριση πιστοποιημένου διατροφολόγου και διαιτολόγου σου.